inaczej glutenozależna choroba trzewna. Jest to zespół chorobowy, którego objawy są wynikiem zaniku kosmków jelita cienkiego. Celiakia jest uwarunkowana genetycznie, w rodzinach obciążonych tą chorobą, występuje ona około 200 razy częściej. Czynnikiem szkodliwym jest gluten.
Wyróżnia się 3 postacie:
- aktywną – ujawnia się zazwyczaj w 8-14 miesiącu życia, kiedy do diety dziecka są wprowadzane produkty zawierające gluten. Choroba objawia się nieprawidłowym wypróżnianiem (np. półpłynne stolce z dużą zawartością tłuszczu i śluzu), zahamowanie wzrostu czy zmiany usposobienia.
- niemą – jest stwierdzana u osób, u których nie ma objawów klinicznych lub są one bardzo dyskretne. Choroba objawia się niespecyficznie, między innymi przez bóle brzucha, wzdęcia, opóźnienie rozwoju fizycznego. Mogą również wystąpić inne choroby przewlekłe takie jak cukrzyca typu I, nowotwory jelita cienkiego.
- ukrytą – późno się ujawnia, u starszych dzieci i dorosłych. Do ujawnienia się choroby może dojść pod wpływem stresu, infekcji, operacji czy ciąży. Choroba objawia się jako choroba Dühringa (opryszczkowate zapalenie skóry), której pierwsze objawy występują między 16 a 40 rokiem życia.
Podstawowym sposobem leczenia celiakii jest wyeliminowanie glutenu z diety.
W diecie bezglutenowej wykluczone są produkty z pszenicy, żyta, jęczmienia i owsa.
