Dieta muzułmanów

Czy muzułmanin może jeść tradycyjne salami? Co to jest halal i haram? Z czego robi się hummus, falafel, tabule, czyli… – co warto wiedzieć o kuchni wyznawców Allaha.

Islam pod względem liczby wyznawców jest drugą po chrześcijaństwie religią monoteistyczną na świecie. W słowie „islam” zawarta jest istota filozofii życia głoszona w świętej księdze – Koranie. Warto wiedzieć, że w islamie nie istnieje podział życia na świeckie i religijne – Koran reguluje zarówno zwyczaje religijne, organizację władzy, jak również codzienne życie swoich wyznawców. Stąd też i sposób odżywiania muzułmanina podlega ścisłym obwarowaniom.

Halal i haram

Tradycję kulinarną kształtują halal i haram. Halal odnosi się do wszystkiego, co jest dozwolone z punktu widzenia prawa, haram – odwrotnie, służy do określenia tego, co zakazane. W kulturze zachodniej halal stosuje się głównie w kontekście charakterystycznego sposoby odżywiania się muzułmanów. Niezależnie od położenia geograficznego wyznawców obowiązuje to samo prawo. Koran kategorycznie zakazuje spożywania mięsa wieprzowego (jak również produktów pochodnych, np. żelatyny), mięsa zwierząt pociągowych i domowych (koń, osioł, pies, kot), drapieżnych oraz zabitych w skutek uduszenia czy brutalnego ciosu. Ponieważ w islamie krew postrzegana jest jako pierwiastek życia, wyznawcom zakazuje się spożywania jej w jakiejkolwiek formie. I najważniejsze – religia wymaga, aby zwierzęta przeznaczone na mięso ubijano w sposób rytualny, czyli głowa zwierzęcia musi być zwrócona w stronę Mekki, a procedury zabijania poprzez wykrwawienie dokonuje muzułmanin, recytując formułę bismalli.

Z czego składa się menu muzułmanina?

Islam jako religia uniwersalna ma swych wyznawców na całym świecie, dlatego też dieta muzułmańska, choćby ze względu na dostępne w różnych regionach produkty, jest niezwykle różnorodna, wielobarwna i zawiera całą gamę smaków: od pikantnych przystawek po słodkie desery. Wizytówką kuchni arabskiej są przyprawy – najbardziej charakterystyczne to: curry, cynamon, kardamon, szafran, tymianek, oregano, kurkuma. Na stołach królują finezyjnie przyprawione dania warzywne (duszone warzywa z licznymi sosami, pasty, sałatki), do przygotowania których najczęściej wykorzystuje się: ogórki, bakłażany, pomidory, paprykę, zielony groszek, cukinię, pietruszkę, czosnek, cebulę. W jadłospisie muzułmanina nie brakuje także potraw z ryb, drobiu, baraniny, wołowiny oraz cielęciny.

Hummus, tabule i falfel

Charakterystycznym elementem uroczystych posiłków są przystawki (mezza), m.in.: oliwki, pikle z różnych warzyw, rodzynki, orzechy, migdały oraz prażone nasiona dyni. Nie może zabraknąć występującej w różnych wariantach pasty z ugotowanej i utartej ciecierzycy, zmiażdżonego czosnku i sezamu z odrobiną soku z cytryny zwanej hummus, którą serwuje się z arabskim chlebem – pitą. Dużą popularnością cieszy się sałatka tabule z drobno pokrojonych pomidorów, ogórków, z dodatkiem cebuli, czosnku, mięty i natki pietruszki, której głównym składnikiem jest kuskus. Czasami posypuje się ją orzeszkami piniowymi. Do dań sztandarowych zalicza się falafel, czyli ostro przyprawione małe kotleciki z ciecierzycy lub bobu smażone w głębokim tłuszczu. Do posiłków podaje się wodę, mleko lub herbatę, zwykle z listkami mięty.

Celebrowanie posiłków

Wyznawca islamu każdy swój posiłek rozpoczyna wezwaniem Allaha. Wierzący powinni spożywać posiłki palcami, nie jest zabronione posługiwanie się nożem i widelcem, jednak korzystający ze sztućców powinni pamiętać, by widelec trzymać w prawej dłoni. Jedzenie lewą ręką jest zabronione, gdyż wówczas osoba upodabnia się do niewierzących. W kulturze muzułmańskiej nie pochwala się jedzenia w pozycji leżącej, nie należy także marnować jedzenia, ani się przejadać. Po zakończeniu ucztowania należy podziękować Allahowi za spożyty posiłek.

Nie tylko dla muzułmanów

Dieta muzułmanów cieszy się dużym zainteresowaniem wśród wyznawców innych religii. Imponując bogactwem smaków i zapachów, zyskuje popularność także w Polsce, mimo że w menu nie zajdziemy potraw zawierających tak lubianą przez Polaków wieprzowinę. Niezwykle szeroki asortyment dań na bazie warzyw, orzechów, nasion roślin strączkowych, ryżu i kaszy kuskus jest ceniony także przez wegetarian.

Drka inżka Ewelina Pałkowska-Goździk
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie