Czym wyróżnia się dieta w okresie karmienia piersią? Co dzieje się w organizmie matki, jeśli z dietą nie dostarcza ona wszystkich niezbędnych składników odżywczych? Radzimy, jak najlepiej zadbać o odżywianie w tym wyjątkowym czasie.
Niemowlęta, co najmniej do 6 miesiąca życia, powinny być karmione piersią na żądanie – dlatego w okresie laktacji, aby w pełni zaspokoić zwiększone potrzeby żywieniowe kobiety, należy zadbać o prawidłowo skomponowaną dietę.
Zmiany w organizmie = zmiany w diecie
Wzrost potrzeb żywieniowych kobiet w okresie laktacji jest nieco większy niż w okresie ciąży, co wynika przede wszystkim ze wzrostu gruczołów sutkowych i zmian morfologicznych w komórkach piersi, a także wysokiej dziennej syntezy składników wydzielanych z mlekiem oraz potrzeb energetycznych związanych z syntezą pokarmu. W czasie laktacji następuje również mobilizacja tłuszczu odłożonego w czasie ciąży oraz wzrost jego wykorzystania – jest to naturalny proces, dlatego też również z tego powodu w okresie karmienia piersią nie należy stosować diet odchudzających.
Skutki niedoborów
Matka karmiąca powinna dbać o swoją dietę, gdyż w przypadku niedoborów żywieniowych następuje mobilizacja składników odżywczych z jej organizmu. W organizmie matki może pojawić się deficyt składników odżywczych, co może negatywnie wpłynąć na jej stan zdrowia. Przykładem może być niedostateczne spożycie wapnia w ciąży, które prowadzi do pogorszenia stanu uzębienia matki.
Najpotrzebniejsze składniki
Zarówno w okresie ciąży jak i laktacji wzrasta zapotrzebowanie na wapń, dlatego też należy zadbać, aby co najmniej 4 porcje mleka i jego przetworów znajdowały się w codziennym menu. Jedną porcję stanowi szklanka mleka/jogurtu/kefiru/maślanki lub plaster sera. Podstawowym źródłem energii w racjonalnej diecie powinny być produkty zbożowe bogate w węglowodany złożone. Przy czym najlepiej wybierać produkty pełnoziarniste, które są bogate w witaminy i składniki mineralne. Ważne jest również, by w posiłkach głównych nie zabrakło produktów będących dobrym źródłem białka, takich jak chude mięso czy ryby. Wegetarianizm matki karmiącej jest sprawą sporną (to szeroki temat, którego nie będziemy tutaj poruszać). Z kolei oleje roślinne dostarczą wielonienasyconych i jednonienasyconych kwasów tłuszczowych. Należy również pamiętać o tym, iż doskonałym źródłem kwasów tłuszczowych z rodziny omega 3, biorących udział w budowaniu centralnego układu nerwowego dziecka, są ryby morskie.
Warzywa, owoce, płyny
Na każdy posiłek powinny składać się również warzywa lub owoce, przy czym 2/3 całodziennego spożycia powinny stanowić warzywa (minimum 5 porcji dziennie), które są doskonałym źródłem witamin antyoksydacyjnych, takich jak na przykład witamina C, poza tym wzbogacają jadłospis w błonnik pokarmowy. W okresie karmienia piersią bardzo ważne jest również wypijanie odpowiedniej ilości płynów (około 2 l) w postaci wody, lekkich herbat, soków owocowych lub warzywnych (bez dodatku cukru).
Urozmaicona i lekkostrawna
W diecie zawsze należy dążyć do jak największego urozmaicenia, ponieważ spożywanie różnorodnych pokarmów przez kobietę w okresie karmienia naturalnego ułatwia akceptację pokarmów wprowadzanych w okresie rozszerzania diety niemowlęcia. Posiłki powinny być spożywane o regularnych porach, wskazane są potrawy lekkostrawne, przygotowywane przy użyciu takich technik kulinarnych, jak: gotowanie w wodzie lub na parze, duszenie i pieczenie z małą ilością tłuszczu.
Lepiej unikać
Spożycie produktów, takich jak słodycze czy słone przekąski, należy ograniczyć ze względu na ich niską wartość odżywczą. Co więcej, mają one wysoką wartość energetyczną i dlatego mogą opóźnić powrót do masy ciała sprzed okresu ciąży. Z tego powodu również niewskazane są słodkie napoje gazowane – oprócz kalorii nie mają żadnej wartości odżywczej. Należy też unikać mocnych naparów z kawy i herbaty, a także alkoholu. Kofeina, teina, a także alkohol przechodzą do mleka matki i mogą negatywnie oddziaływać na organizm dziecka.
Uwaga na alergeny!
Należy również pamiętać o tym, iż alergeny spożywane przez matkę przenikają do pokarmu i mogą powodować reakcję alergiczną u niemowlęcia. Jeżeli tak się dzieje, matka powinna unikać spożywania produktów alergizujących, takich jak m.in.: orzechy, owoce cytrusowe i truskawki, mleko krowie, soja, jaja, ryby itp. Jednak jeśli matka nie ma alergii, a u jej dziecka również nie występują żadne charakterystyczne objawy, nie zaleca się rutynowej eliminacji tych produktów z diety.
Mgrka inżka Sylwia Gudej-Rosa
Instytut Matki i Dziecka
