Nadciśnienie tętnicze to choroba układu krążenia, w której stwierdza się stałe lub okresowe podwyższenie ciśnienia krwi. W większości przypadków (ponad 90%) przyczyna wystąpienia choroby nie jest znana – istnieje jednak prawdopodobieństwo, że mogą ją wywoływać czynniki genetyczne lub środowiskowe.
Dieta DASH – to się sprawdza!
Udowodniono, że dieta DASH* znacznie i szybko obniża ciśnienie tętnicze u osób z nadciśnieniem. W skład tej diety wchodzą niskotłuszczowe i beztłuszczowe produkty mleczne (2–3 porcje na dzień), owoce (4–5 porcji na dzień), warzywa (4–5 porcji na dzień), produkty pełnoziarniste oraz chude mięso. Stosowanie diety DASH pozytywnie wpływa też na inne czynniki ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego, m.in. obniża stężenie cholesterolu całkowitego we krwi (TC), złego cholesterolu LDL i homocysteiny (czytaj więcej w: …).
Rola wapnia
Wyniki 10-letnich, wieloośrodkowych badań CARDIA, z udziałem ponad 3000 osób, wykazały obniżenie ciśnienia tętniczego krwi u osób z nadciśnieniem spożywających duże ilości produktów mlecznych (Pereira, 2002). Dzieje się tak za sprawą wapnia. Dieta, w której duży udział mają bogate w wapń produkty mleczne, powoduje zmniejszenie ciśnienia tętniczego krwi. Z kolei dieta uboga w wapń powoduje podwyższenie ciśnienia tętniczego krwi (Fleet, 1999).
Rola stylu życia
Prowadzenie zdrowego stylu życia przez wszystkie osoby jest bardzo ważne w prewencji nadciśnienia tętniczego krwi i stanowi nieodzowną część składową leczenia tej choroby. Poniższa tabela przedstawia elementy stylu życia oraz modyfikacje, których wprowadzenie w życie zmniejsza ciśnienie tętnicze krwi. Należy jednak podkreślić, że o wpływie tych modyfikacji decyduje „dawka” i czas, może być on różny u różnych osób. Ważne jest też, że w celu zmniejszenia ryzyka wszystkich chorób układu sercowo-naczyniowego należy rzucić palenie tytoniu.
Skuteczność modyfikacji stylu życia w leczeniu nadciśnienia tętniczego krwi
| Modyfikacja | Zalecenie | Szacunkowa redukcja ciśnienia skurczowego i rozkurczowego (zakres). |
| Redukcja masy ciała | Dążenie do utrzymania prawidłowej masy ciała (BMI 18,5–24,9). | 5-20 mmHg na 10 kg utraty masy ciała |
| Stosowanie diety DASH | Spożywanie owoców i warzyw oraz chudego mleka i niskotłuszczowych produktów mlecznych. | 8-14 mmHg |
| Ograniczenie spożycie soli | Ograniczenie spożycia sodu do ilości nieprzekraczającej 100 mmol na dobę, czyli 2,4 g sodu lub 6 g soli kuchennej. | 2-8 mmHg |
| Aktywność fizyczna | Regularny wysiłek aerobowy, np. energiczny spacer – co najmniej 4 razy w tygodniu, za każdym razem przez co najmniej 30 minut. | 4-9 mmHg |
| Umiarkowane picie alkoholu | Ograniczenie picia alkoholu do ilości nie większej niż 2 drinki na dobę (mężczyźni) i nie większej niż 1 drink na dobę (kobiety i osoby z małą masą ciała), gdzie 2 drinki = 25–30 ml etanolu (np. ok. 700 ml piwa lub ok. 300 ml wina lub ok. 90 ml mocnego alkoholu o zawartości alkoholu 80%). | 2-4 mmHg |
Dr Sa’eed Bawa
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
*Dietary Approach to Stop Hypertension (DASH) – podejście dietetyczne w celu prewencji i leczenia nadciśnienia tętniczego krwi.
