Próchnica zębów jest chorobą zakaźną i powstaje, gdy kwasy organiczne (np. kwas octowy, mlekowy itp.), produkowane w wyniku fermentacji węglowodanów przez drobnoustroje bytujące w płytce nazębnej (głównie Streptococcus mutans), obniżają pH jamy ustnej do wartości krytycznej ≤5,5, powodując stopniową demineralizację szkliwa zęba, co prowadzi do destrukcji jego struktury.

Coś na ząb

Składniki pokarmowe obecne w mleku, takie jak: wapń, fosfor, magnez, witamina D itd., sprzyjają procesom rozwoju zębów i tkanki łącznej jamy ustnej u dzieci, co może hamować powstawanie próchnicy (De Paola i wsp., 1999). Liczne badania naukowe wykazują, że mleko jest produktem zapobiegającym powstawaniu próchnicy (kariostatycznym), ponieważ m.in. stymuluje wydzielanie śliny, która neutralizuje kwasy organiczne powstałe w wyniku fermentacji węglowodanów przez bakterie próchnicotwórcze. Warto tu nadmienić, że mleko ma pH ok. 7, co wynika m.in. z obecności wapnia, który ma bardzo wysokie pH.

Istnieją dowody naukowe, że produkty zawierające kakao, tłuszcz mleka i takie składniki pokarmowe, jak wapń i fosfor, mogą hamować powstawanie próchnicy. Kakao, herbata, zwłaszcza zielona zawierają polifenole, które mają działanie bakteriobójcze, zmniejszają liczebność bakterii odpowiedzialnych za rozwój próchnicy.

Żółte sery – nieznane zalety

Niektóre gatunki sera żółtego chronią przed próchnicą zębów. Badania przeprowadzone na zwierzętach laboratoryjnych karmionych produktami o właściwościach sprzyjających powstawaniu próchnicy wykazały, że podawanie sera cheddar i mozzarella zmniejszyło ryzyko rozwoju tej choroby (Harper i wsp., 1986). Sery żółte, takie jak: cheddar, mozzarella, gouda, dostarczają dużej ilości wapnia i fosforanu nieorganicznego, dzięki czemu hamują proces demineralizacji i zwiększają remineralizację szkliwa zębów, nawet po wypiciu napoju typu cola. Stymulują też wydzielanie śliny, która usuwa cząstki pokarmu, hamują wzrost płytki nazębnej, a w konsekwencji – zmniejszeniu ulega liczba bakterii próchnicotwórczych.

Dr Sa’eed Bawa
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie